بررسی عوامل موثر بر ظرفیت بریدگی های واقع در طول راه های شهری (مطالعه موردی: شهر رشت)

امروزه با توجه به بالا بودن حجم جریان ترافیک در تقاطع های مهم شهری، گاهی حرکات واگرد (u-turn) و گردش به چپ در تقاطع ها حذف شده و به صورت واگرد در محل بریدگی ها، به پایین دست تقاطع انتقال می یابند. از اینرو در دو دهه گذشته، احداث بریدگی ها به عنوان جایگزینی برای حرکت واگرد و گردش به چپ رشد چشم گیری داشته است. با وجود اینکه تاکنون مطالعات بسیاری در زمینه شرایط عملکردی حرکات گردش به راست و گردش به چپ در تقاطع ها انجام شده، اما مطالعات چندانی در زمینه برآورد ظرفیت حرکت واگرد در بریدگی ها و پارامترهای موثر بر آن انجام نشده است. بدین سبب در این پژوهش، با استفاده از جمع آوری داده های میدانی از چهار بریدگی در راه های شریانی شهر رشت، علاوه بر شناسایی پارامترهای موثر بر ظرفیت جابجایی واگرد، مدلی برای تخمین ظرفیت حرکت واگرد ارائه شده است. بریدگی های مورد مطالعه از جمله شلوغ ترین بریدگی ها در سطح شهر رشت می باشند که بر راه های شریانی شش خطه (سه خط در هر جهت) واقع شده اند. در این پژوهش برای مدلسازی از روش کوچکترین مربعات خطا (رگرسیون) استفاده شده است. در مدل ارائه شده جهت تخمین ظرفیت جابجایی واگرد، از فواصل عبور بحرانی، زمان دنباله روی، زمان تلف شده، سرعت آمد و شد در مسیر اصلی و حجم آمد و شد متداخل به عنوان پارمترهای وابسته و اثرگذار بر ظرفیت استفاده شده است. نتیجه گیری کلی از این پژوهش این بوده که حجم جریان ترافیک در مسیر اصلی رابطه ای عکس با ظرفیت جابجایی واگرد در بریدگی دارد. همچنین، افزایش نسبت زمان دنباله روی به فاصله عبور بحرانی، سبب کاهش ظرفیت واگرد خواهد شد. علاوه بر این، افزایش زمان تلف شده باعث کاهش ظرفیت جابجایی واگرد خواهد شد.